Valkuilen van casinogeld – Fiches hebben waarde!

Als we naar een casino gaan, verliezen we soms wat. Dat is niet erg. Want we hebben ons erop voorbereid, en als we de schade weten te beperken is er niets aan de hand. Toch kan een verlies van bijvoorbeeld van 1000 euro soms aanvoelen als een regelrecht drama. Ook kan een verlies in een enkel geval aanvoelen als: “Ach, toch een leuke avond gehad.” Als het om twee afzonderlijke gokkers gaat, is het verschil in beleving nog wel voor te stellen. Maar als het nu steeds om een en dezelfde persoon gaat, dan is het toch op zijn minst vreemd dat de beleving op twee momenten zo kan verschillen?

Scenario 1

We gaan er eens een voorbeeld bij pakken. Je gaat naar een casino om daar eens heerlijk roulette te spelen. Je pint 500 euro en besluit niet meer dan dat te vergokken. Al snel lijkt de avond desastreus te verlopen. Binnen no-time ben je door je 500 euro heen en gedesillusioneerd loop je naar de garderobe om je jas te pakken en huiswaarts te keren. Plots zie je op de grond een briefje van 10 euro liggen. Je denkt: “Wat kan mij het schelen? Ik ga dat tientje nog gauw even vergokken.” Plotseling lijkt het die avond toch nog helemaal goed te komen. Je kruipt achter de roulettetafel, kiest je geluksnummer en meerdere keren achter elkaar valt dat nummer.

Het gevolg is dat je plots met 10 duizend euro aan fiches aan tafel zit. Je kan je geluk niet op. Tot het moment dat het casino gaat sluiten. Daarom ga je gauw nog even naar een casino verderop om daar nog even verder te cashen. Ook daar kies je exact hetzelfde geluksnummer, maar……het lukt niet. Binnen enkele beurten ben je alles kwijt. Toch ga je opgewekt naar huis, want je hebt uiteindelijk slechts dat ene tientje verloren.

Waarom lukt het ons dan toch met opgeheven hoofd het casino te verlaten? Hoe zit het psychologisch in elkaar dat wij niet enorm balen van het feit dat we het bedrag van 10 duizend euro niet hebben geïncasseerd? Het heeft te maken met een verschillende manier van wedden. Dat ene tientje wat we hebben zien liggen op de vloer van het casino, beschouwen we als het zogenaamde house money.

We zien dit nog als geld dat helemaal niet van ons is, waar we niet voor hebben gewerkt en ook toebehoort aan iemand anders. Het is geld waarvoor we niets hebben hoeven doen (tja, alleen even oprapen) en waarmee we veel plezier hebben beleefd.

Gevaar van gokken

Als we kijken naar het beschreven scenario, is dat eigenlijk een gevaarlijk scenario. Omdat het toch maar ‘gevonden’ geld is, praten we de boel goed. Het is volgens onze mening helemaal niet erg om 10 duizend euro te verliezen, zo lang het maar gaat om ‘gevonden geld’. Ja ja, zo lusten we er nog wel een paar. In een volgend artikel bespreken we een ander scenario waar weer een andere psychologie achter zit.

Het in bezit hebben van veel geld is leuk, maar hoe gaan we ermee om als we het verliezen in een casino? Hoe reageert Jan Modaal als we grof geld verliezen in een casino tijdens het spelen van roulette, poker of blackjack? En hoe reageren we als we datzelfde bedrag verliezen, maar dan in een totaal andere setting zijn? Voelt dat dan meteen anders? Ja, in veel gevallen kan dat totaal anders aanvoelen en hebben we helemaal niet het idee dat we zo’n groot bedrag verloren hebben.

Scenario 2

We gaan nog even kort terug naar scenario 1. We zitten in een casino en we zijn aan de verliezende hand. Al snel zijn we door onze centen heen. Toch lukt het ons om nog even door te gokken, omdat we zojuist een tientje op de grond hebben gevonden. En daarmee blijkt het geluk aan onze broek te hangen. We winnen, we winnen en we winnen nogmaals. We hebben nu ongeveer 10 duizend euro aan fiches. Echter, eenmaal zijn we overmoedig en we verliezen alles. We stappen daar als verliezer vrij gemakkelijk overheen, omdat we eigenlijk alleen dat ene gevonden tientje hadden verloren. We kennen nog zo’n scenario waarbij we er als verliezer van geld of koper van iets duurs zeer eenvoudig overheen stappen.

In het volgende scenario gaat het niet om 1000 euro die we in een casino hebben verloren. Nee, het gaat om een stereo die je eigenlijk al heel lang in je auto zou willen hebben. Maar ja, een stereo van 1000 euro kopen….vertel dat maar eens aan je vrouw! Hoe dan ook, na veel getwijfel koop je ‘m uiteindelijk niet. Je kunt ermee leven, want dat bedrag van 1000 euro vind jijzelf eigenlijk ook te gortig. Vervolgens ben je een halfjaar verder en gaat de auto kapot. Samen met je vrouw kom je tot de conclusie dat je wél een goede auto nodig hebt, maar op dit moment niet over genoeg geld beschikt. Een lening is helaas de enige optie. Hoeveel gaan we lenen, vraag je aan vrouwlief.

Toch die stereo

De auto die je hebt gezien en die bij nader inzien de enige echte geschikte en ook nog betaalbare auto is, kost 11.000 euro. Laat het nou net zo zijn dat je vorige dag een financierder aan de lijn hebt gehad die jou heeft verteld dat je – met beide inkomens in ogenschouw nemend – 12.000 euro kunt lenen. Plotseling heb je het! Nu is er de mogelijkheid om ten eerste die gewenste auto te kopen, en ten tweede die geliefde stereo erbij te kopen. Daar waar je het ene moment – het moment waarop je auto nog niet stuk was – die 1000 euro te duur vond, kost het je nu in het geval van die lening geen enkele moeite en denk je: “Ach, of ik nou 11.000 of 12.000 euro leen. Dat maakt ook geen verschil.” Geld. Het blijft een vreemd fenomeen en het doet veel met een mens.